Flora, fauna i mikroby

Nie-samolubny gen, czyli o życiu towarzyskim mikrobów

Richard Dawkins od lat przekonuje do koncepcji samolubnego genu, którego jedynym celem jest skuteczne zwiększanie liczby swoich kopii (replikacja) w brutalnym świecie, gdzie przetrwać mogą tylko Ci najsilniejsi. Jednak czy naprawdę w naszym świecie jest miejsce tylko na bezwzględną konkurencję?

avatar
Dr Bogna Smug 29 wrz, 4 minut czytania, poziom średni

Nabycie przez bakterie genów oporności na antybiotyki i co za tym idzie…

Każdego roku w Stanach Zjednoczonych dochodzi do ponad 2,8 miliona opornych na antybiotyki infekcji bakteryjnych, w wyniku czego umiera ponad 35 000 osób. Czyli choroba, która wcześniej była leczona w domu tygodniem brania antybiotyków, teraz jest śmiertelna dla dużej ilości osób. I to wszystko dzieje się tylko dlatego, że bakterie nabywają geny oporności na antybiotyki i już powstają superbakterii, czyli szczepy bakteryjne oporne na wszystkie znane rodzaje antybiotyków.

avatar
Daryna Pikulska 29 wrz, 7 minut czytania, poziom średni

Kiedy jesteś nagim kretem – kilka słów o golcach piaskowych

Golce piaskowe to zwierzęta, które są równie fascynujące, co brzydkie. Są długowieczne, ponieważ żyją prawie 30 lat. Gdybyśmy to my jako ludzie osiągali podobną długowieczność w zależności od swoich rozmiarów, nasza przeżycie sięgałoby prawie 600 lat! Oprócz tego, że golce są przystosowane do hipoksji i posiadają zdolność do oddychania bez tlenu przez 18 minut – mają wysoki próg bólu, posługują się dialektami i niezmiernie rzadko rozwijają się u nich nowotwory. Ich samice to prawdziwe królowe i manipulantki. W danej kolonii „królowa może być tylko jedna”, a pozostałe samice „zmusza” do opiekowania się golczątkami karmiąc je królewskimi odchodami, które w ciąży i po porodzie zawierają estradiol – co pobudza instynkt opiekuńczy…

Katarzyna Ziaja
Katarzyna Ziaja 31 mar, 3 minut czytania

Wirus Epstein-Barr odpowiedzialny nie tylko za “chorobę pocałunków”

Bohaterem niniejszego artykułu jest patogen, który mimo, że jest zdolny do zainfekowania większości światowej populacji, to nadal niewiele się o nim mówi. Szacuje się, że 90-95% populacji dorosłych przeszło infekcję wywoływaną przez ten wirus, niezależnie od miejsca zamieszkania i statusu ekonomicznego. Zaskakującym jest zatem fakt, że zaliczany jest on do biologicznych czynników zwiększających prawdopodobieństwo powstania pewnych nowotworów co oznacza, że jest wirusem onkogennym.

Magdalena Żogała
Magdalena Żogała 30 gru, 10 minut czytania, poziom średni

Umysł w ośmiu mackach, czyli jak mechanizmy epigenetyczne mogą wpływać na inteligencję?

Ośmiornice sklasyfikowane są w jeden typ taksonomiczny wraz ze ślimakami i małżami, a jednak do winniczka podobne są jak dzień do nocy. Niesamowicie szybko się uczą, bez problemu odnajdują wyjście z labiryntu, a w sztuce kamuflażu nie dorówna im żaden kameleon. W głębinach oceanu cechują się ogromnym sprytem i ciekawością – noszą ze sobą połówki skorup kokosa i używają ich jako przenośnego schronienia....

Magda Kopczyńska
Magda Kopczyńska 30 gru, 8 minut czytania, poziom podstawowy+

Jak wyhodować sobie mamuta? O przywracaniu do życia wymarłych gatunków

To nie science-fiction – za 6 lat po Syberii mają biegać mamuty włochate, które wymarły około 10 tysięcy lat temu. Przywracanie do życia wymarłych gatunków byłoby niezwykłym narzędziem w zachowaniu bioróżnorodności, jednak wciąż wywołuje dużo wątpliwości i wzbudza kontrowersje etyczne. Czy mamy szansę na Jurassic Park?

Dr Joanna Stojak 28 gru, 9 minut czytania, poziom podstawowy+

Komandos komar do walki z chorobami tropikalnymi

Bioróżnorodność to zróżnicowanie życia na wszelkich poziomach jego organizacji – począwszy od genów, a skończywszy na całych ekosystemach. Zaliczamy do niej liczbę gatunków, jak również proporcje ich występowania w otaczającym środowisku naturalnym. Jeśli proporcje te są bardziej wyrównane, wówczas fauna i flora danego regionu jest bogatsza, czyli różnorodna. Każdy gatunek roślin czy zwierząt pełni w środowisku określoną rolę – nawet uciążliwe komary.

Katarzyna Ziaja
Katarzyna Ziaja 29 cze, 3 minut czytania

Piękno wirusów

Wirusy nie mają dobrej prasy ostatnio. Nic dziwnego, skoro udowadniają, że nadal potrafią być okropnie niebezpieczne, śmiertelne, siać grozę i jednym mrugnięciem osłonki od niechcenia wywoływać straszne epidemie. Ale wirusy potrafią również zachwycać, zarówno swoją urodą, użytecznością, jak i – niespodziewanie – skutkami zakażeń przez siebie powodowanych. Zobaczmy, na czym polega ich piękno.

Dr Ewa Krawczyk
Dr Ewa Krawczyk 30 gru, 6 minut czytania, poziom średni

Zagadki ukryte w mitochondrialnym DNA

W każdym organizmie znajduje się materiał genetyczny, w którym zapisana jest cała historia gatunku. Nagromadzone przez tysiące lat mutacje zdradzają najskrytsze tajemnice, ujawniając na przykład na jakie warunki środowiskowe i klimatyczne były narażone badane populacje w przeszłości. Tej metody rozwiązywania zagadek nie powstydziłby się sam Sherlock Holmes!

Dr Joanna Stojak 30 gru, 8 minut czytania, poziom podstawowy+

Z życia pszczół: rola płci

Pszczoły mają coś, na co my - ludzie - od wieków patrzymy z podziwem. To doskonała zdolność do współpracy. Nie wynika ona bynajmniej z pokojowego nastawienia, bo nawet wśród pszczół zdarza się rebelia. Co determinuje zachowania pszczół i jaką rolę odegrał w badaniach pewien ksiądz?

Emilia Korczmar 30 sie, 7 minut czytania

Czy seksmisja jest możliwa? Determinacja płci w świecie zwierząt

Płeć fascynuje ludzi od dawna, a wiele z zagadnień nadal pozostaje tajemnicą. Większość gatunków zwierząt jest rozdzielnopłciowych i sukces w rozrodzie jest niezbędny do ich przetrwania. Codziennie w przyrodzie rozgrywa się niezwykły spektakl, reżyserowany przez najróżniejsze czynniki. Nie ma w nim miejsca ani na kompromisy, ani na wojnę płci. Do tanga trzeba dwojga.

Dr Joanna Stojak 30 sie, 7 minut czytania, poziom podstawowy+

Kandydoza – grzyby przyczyną wszystkich chorób?

Kiedy szuka się informacji na temat zakażeń powodowanych przez drożdżaki Candida, poczytać można o nieznanym oficjalnej nauce mieszanym bakteryjno-grzybiczym drobnoustroju, który w dodatku jest rakiem oraz praprzyczyną wielu różnych chorób, leczonych najbardziej fantazyjnymi metodami. Warto zatem podejść do tematu rzeczowo i po prostu przedstawić jedno z najważniejszych i najpowszechniejszych zakażeń grzybiczych u ludzi.

Dr Ewa Krawczyk
Dr Ewa Krawczyk 30 sie, 9 minut czytania, poziom średni

Natura zmienną jest

Świat flory i fauny zachwyca niezliczoną liczbą kolorów i kształtów. Nie dajmy się jednak zwieść – w tej grze nie chodzi o estetykę, ale o przetrwanie. To część misternego planu, wojny na kolory, pazury i kopyta prowadzonej od milionów lat: dostosuj się albo giń!

Dr Joanna Stojak 30 sie, 6 minut czytania

Choroby genetyczne u psów (część I)

Psy, podobnie jak ludzie, zmagają się z różnorodnymi chorobami, w tym również uwarunkowanymi genetycznie. Wyodrębniono nawet rasy, które najczęściej są obarczone jakimś defektem, wadami wrodzonymi. Niestety, wady te są najczęściej wynikiem niewłaściwych ingerencji człowieka w psi gatunek. To właśnie nam psy „zawdzięczają” swoje wyjątkowe cechy wpisane w określoną rasę, jak np. dysplazja bioder w przypadku owczarków niemieckich, czy też brachycefalia wśród buldogów…

Katarzyna Ziaja
Katarzyna Ziaja 30 sie, 11 minut czytania, poziom podstawowy+

Wirusy – wrogowie czy sprzymierzeńcy?

Wirusy kojarzą nam się wyłącznie negatywnie. Nic w tym dziwnego, skoro na świecie żyje 38 milionów nosicieli wirusa HIV. Onkogenny wirus HPV również zbiera swoje żniwo. Z kolei w okresie jesienno-zimowym daje nam się we znaki wirus grypy. Wydawać by się mogło, że wirusy to bezwzględni wrogowie człowieka i innych organizmów żywych – czy aby na pewno?

Emilia Korczmar 30 sie, 4 minut czytania

W przyrodzie wariant ma znaczenie

Niby wszystkie nasze komórki mają takie samo DNA, a jednak pełnią zupełnie inne funkcje, inaczej też wyglądają. Motyl, gąsienica czy poczwarka to wciąż ten sam owad, z tym samym materiałem genetycznym w komórkach. Jak to możliwe? To wszystko sprawka mechanizmów epigenetycznych, które potrafią wykorzystać sekwencję DNA na tysiące różnych sposobów, stosując zmienne wzorce ekspresji genów.

Dr Joanna Stojak 29 cze, 6 minut czytania, poziom podstawowy+