Ewolucja

Dlaczego dziedziczne choroby genetyczne przetrwały?

Każdy z nas zna przynajmniej kilka najpopularniejszych chorób genetycznych. Wiemy także, że zazwyczaj ich objawy są bardzo ciężkie i uniemożliwiają posiadanie dzieci. Jak to więc możliwe, że wiele chorób genetycznych dalej istnieje? Żeby zrozumieć to zjawisko, trzeba przyjrzeć się naszej ewolucji, a także cechom charakterystycznym samych chorób.

Bartosz Nowak
Bartosz Nowak 30 gru, 5 minut czytania, poziom podstawowy+

Jak wyhodować sobie mamuta? O przywracaniu do życia wymarłych gatunków

To nie science-fiction – za 6 lat po Syberii mają biegać mamuty włochate, które wymarły około 10 tysięcy lat temu. Przywracanie do życia wymarłych gatunków byłoby niezwykłym narzędziem w zachowaniu bioróżnorodności, jednak wciąż wywołuje dużo wątpliwości i wzbudza kontrowersje etyczne. Czy mamy szansę na Jurassic Park?

Dr Joanna Stojak 28 gru, 9 minut czytania, poziom podstawowy+

Komandos komar do walki z chorobami tropikalnymi

Bioróżnorodność to zróżnicowanie życia na wszelkich poziomach jego organizacji – począwszy od genów, a skończywszy na całych ekosystemach. Zaliczamy do niej liczbę gatunków, jak również proporcje ich występowania w otaczającym środowisku naturalnym. Jeśli proporcje te są bardziej wyrównane, wówczas fauna i flora danego regionu jest bogatsza, czyli różnorodna. Każdy gatunek roślin czy zwierząt pełni w środowisku określoną rolę – nawet uciążliwe komary.

Katarzyna Ziaja
Katarzyna Ziaja 29 cze, 3 minut czytania

Mamo, dałaś mi coś, czego tata nigdy nie mógł – czyli o mitochondrialnym DNA i jego dziedziczeniu

Dlaczego mitochondrialny DNA nie zanikł całkowicie? Wydawać by się przecież mogło, że istnienie tych niewielkich cząsteczek DNA w mitochondriach – po tak drastycznej redukcji w toku ewolucji – jest pozbawione sensu. Teoria endosymbiozy, poparta wieloma dekadami badań naukowych, jest dzisiaj ciekawsza niż moglibyście się spodziewać, a wiele rozwiązanych zagadek wygenerowało kolejne pytania.

Dr Agnieszka Piotrowska-Nowak
Dr Agnieszka Piotrowska-Nowak 30 gru, 6 minut czytania, poziom średni

Zagadki ukryte w mitochondrialnym DNA

W każdym organizmie znajduje się materiał genetyczny, w którym zapisana jest cała historia gatunku. Nagromadzone przez tysiące lat mutacje zdradzają najskrytsze tajemnice, ujawniając na przykład na jakie warunki środowiskowe i klimatyczne były narażone badane populacje w przeszłości. Tej metody rozwiązywania zagadek nie powstydziłby się sam Sherlock Holmes!

Dr Joanna Stojak 30 gru, 8 minut czytania, poziom podstawowy+

Z życia pszczół: rola płci

Pszczoły mają coś, na co my - ludzie - od wieków patrzymy z podziwem. To doskonała zdolność do współpracy. Nie wynika ona bynajmniej z pokojowego nastawienia, bo nawet wśród pszczół zdarza się rebelia. Co determinuje zachowania pszczół i jaką rolę odegrał w badaniach pewien ksiądz?

Emilia Korczmar 30 sie, 7 minut czytania

Czy seksmisja jest możliwa? Determinacja płci w świecie zwierząt

Płeć fascynuje ludzi od dawna, a wiele z zagadnień nadal pozostaje tajemnicą. Większość gatunków zwierząt jest rozdzielnopłciowych i sukces w rozrodzie jest niezbędny do ich przetrwania. Codziennie w przyrodzie rozgrywa się niezwykły spektakl, reżyserowany przez najróżniejsze czynniki. Nie ma w nim miejsca ani na kompromisy, ani na wojnę płci. Do tanga trzeba dwojga.

Dr Joanna Stojak 30 sie, 7 minut czytania, poziom podstawowy+

Natura zmienną jest

Świat flory i fauny zachwyca niezliczoną liczbą kolorów i kształtów. Nie dajmy się jednak zwieść – w tej grze nie chodzi o estetykę, ale o przetrwanie. To część misternego planu, wojny na kolory, pazury i kopyta prowadzonej od milionów lat: dostosuj się albo giń!

Dr Joanna Stojak 30 sie, 6 minut czytania

Choroby genetyczne u psów (część I)

Psy, podobnie jak ludzie, zmagają się z różnorodnymi chorobami, w tym również uwarunkowanymi genetycznie. Wyodrębniono nawet rasy, które najczęściej są obarczone jakimś defektem, wadami wrodzonymi. Niestety, wady te są najczęściej wynikiem niewłaściwych ingerencji człowieka w psi gatunek. To właśnie nam psy „zawdzięczają” swoje wyjątkowe cechy wpisane w określoną rasę, jak np. dysplazja bioder w przypadku owczarków niemieckich, czy też brachycefalia wśród buldogów…

Katarzyna Ziaja
Katarzyna Ziaja 30 sie, 11 minut czytania, poziom podstawowy+

Wirusy – wrogowie czy sprzymierzeńcy?

Wirusy kojarzą nam się wyłącznie negatywnie. Nic w tym dziwnego, skoro na świecie żyje 38 milionów nosicieli wirusa HIV. Onkogenny wirus HPV również zbiera swoje żniwo. Z kolei w okresie jesienno-zimowym daje nam się we znaki wirus grypy. Wydawać by się mogło, że wirusy to bezwzględni wrogowie człowieka i innych organizmów żywych – czy aby na pewno?

Emilia Korczmar 30 sie, 4 minut czytania

W przyrodzie wariant ma znaczenie

Niby wszystkie nasze komórki mają takie samo DNA, a jednak pełnią zupełnie inne funkcje, inaczej też wyglądają. Motyl, gąsienica czy poczwarka to wciąż ten sam owad, z tym samym materiałem genetycznym w komórkach. Jak to możliwe? To wszystko sprawka mechanizmów epigenetycznych, które potrafią wykorzystać sekwencję DNA na tysiące różnych sposobów, stosując zmienne wzorce ekspresji genów.

Dr Joanna Stojak 29 cze, 6 minut czytania, poziom podstawowy+

Wirus SARS-CoV-2. Genetyka i diagnostyka dla wtajemniczonych.

Koronawirusy to liczna rodzina wirusów, zwykle powodujących łagodne do umiarkowanych choroby górnych dróg oddechowych, m.in. popularne przeziębienie. do niedawna nie wzbudzały one wielkiego zainteresowania epidemiologów. Jak diagnozuje się koronawirusa? Co trudnego (i ciekawego) jest w jego genomie?

dr Maciej Dąbrowski
dr Maciej Dąbrowski 31 mar, 7 minut czytania, poziom zaawansowany